چکیده

پژوهش درباره چگونگی و چرایی ورود مسلمانان به ایران و گسترش نسبتا سریع دین اسلام در این سرزمین در قرون اولیه هجری، از جمله مباحثی است که هنوز مورد توجه پژوهشگران می باشد. آگاهی از اوضاع سیاسی و مذهبی ایران در آستانه ورود مسلمانان، روحیات و اعتقادات لشکر اسلام در برابر لشکر ایران و مهم تر از آن، جذابیت ها و مزیت های دین اسلام نسبت به دین تحریف شده زردتشتی، ما را در فهم علل و عوامل ترک آیین قدیم "زردتشتی" و گرویدن به اسلام از سوی ایرانیان رهنمون می سازد. این مقاله با رویکرد نظری و تحلیلی و با هدف بررسی چگونگی چرایی ورود اسلام به ایران تدوین یافته است.

مقدمه

 دین اسلام در عهده پیامبر(ص) در سراسر جزیره العرب اشاعه یافت. با فراگیر شدن آیین اسلام در این منطقه و پذیرفتن آن از سوی عرب ها، مسلمانان درصدد نشر اصول اعتقادی خود در میان جهانیان و گسترش قلمرو اسلام برآمدند. البته این عمل از زمان خود رسول الله(ص) با اعزام گروههای تبلیغاتی به سراسر دنیا آغاز شده بود.

ایران و شام، که از نزدیک ترین کشورها به جزیره العرب بودند، بیش از سایر نقاط در کانون توجه مسلمانان قرار گرفتند. مسلمانان توانستند در کمتر از بیست سال، بخش وسیعی از ایران زمین را زیر سیطره اسلام در بیاورند. آنچه در این میان اهمیت دارد، خوش آمدگویی و استقبال ایرانیان از دین اسلام است. وقتی اسلام وارد ایران شد، بسیاری از ایرانیان مسلمان شدند و تا آنجا به این شریعت مقدس وفادار ماندند که امروزه اسلام مذهب رسمی کشور ایران است.
در اینجا پرسش هایی به ذهن خطور می کند؛ مانند اینکه مسلمانان چگونه وارد ایران شدند و آن را تصرف کردند؟ با توجه به اینکه دین زردتشتی هم مانند اسلام دین یکتاپرستی است، چرا ایرانیان به آیین باستانی خویش پشت کردند؟

در این نوشتار، کوشیده ایم با استفاده از منابع تاریخی و مطالعات و پژوهش های جدید، به این پرسش ها پاسخ دهیم تا مخاطبان عزیز با بخش بسیار مهمی از تاریخ این مرز و بوم آشنا گردند.

آغاز اسلام ایرانیان

ایرانیان مقیم یمن و بحرین که در عصر ساسانیان جزئی از حوزه امپراتوری ایران بودند نخستین گروه  از ایرانیان هستند که در زمان حیات پیغمبر اکرم(ص) در اثر تبلیغات اسلامی و آشنایی با مبانی ارزشمند آیین اسلام، به این دین گرویدند. رسول خدا(ص) با ارسال نامه به اهالی هجر (بحرین)، اسلام را بر ایشان عرضه کرد و از آنان خواست در صورت خودداری از پذیرش اسلام، جزیه بدهند. پیامبر برای اهالی بحرین احکام و شرایطی نیز مقرر کرد؛ مانند اینکه فرزندان خود را به آیین زردتشت در نیاورند؛ اموال آنها برای خودشان باقی خواهد ماند، به جز اموال آتشکده ها که برای خدا و رسول خداست؛ برای مسلمانان خوردن ذبیحه ی زردتشتیان روا نیست و نکاح با زن زردتشتی جایز نمی باشد.
حکومت یمن به هنگام دعوت رسول الله(ص) در دست باذان بن ساسان ایرانی بود. باذان از جانب خسروپرویز بر یمن حکمرانی داشت. وقتی حضرت رسول اکرم(ص) در سال ششم هجری خسروپرویز را به دین مقدس اسلام دعوت کرد، وی از این موضوع سخت ناراحت شد و نامه را پاره کرد و به باذان (عامل خود در یمن) نوشت که نویسنده نامه را نزد وی اعزام کند. باذان نیز دو نفر به مدینه فرستاد تا پیام خسروپرویز را به پیامبر(ص) برسانند. لیکن وقتی نمایندگان در شهر مدینه بودند، رسول الله(ص)- از جانب غیب- خبر قتل خسروپرویز و به قدرت رسیدن شیرویه پسرش را به نمایندگان ایران داد و به آنها گفت: مملکت شما به زودی به تصرف مسلمین درخواهد آمد. شما به یمن باز گردید و به باذان بگویید اسلام اختیار کند. وقتی صحت قضیه بر باذان مشخص شد، وی مسلمان شد و سپس گروهی از ایرانیان که آنها را «ابناء احرار» (آزاد شدگان) می گفتند، طریق مسلمانی پیش گرفتند. اینان، نخستین ایرانیانی هستند که وارد شریعت مقدس اسلام شدند.

لطفا برای کسب اطلاعات بیشتر به ادامه مطلب رجوع کنید.